شکست سنج یا رفراکتومتر (Refractometer) دستگاهی است که کاربردهای آن در صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی برای تعیین نوع ماده و غلظت و بریکس می‌باشد این دستگاه قابلیت اندازه گیری ضریب شکست نور و نیز پارامتر ” بریکس ” را برای یک محلول دارا می‌باشد. بیشترین استفاده در کارخانه‌های مشروب سازی و کارخانه‌های قند برای تعیین بریکس محلول قند می‌باشد.
ضریب شکست، نسبت سرعت نور دردو محیط مختلف است. سرعت نور در محیط ۱ به سرعت نوردر محیط ۲ به عنوان ضریب شکست تعریف می‌گردد. به وسیلهٔ تغییر غلظت محیط‌ها و جنس و دمای محیط این ضریب تغییر می‌کند.
اساس کار شکست سنج در تابش نور به شرط تکفام بودن آن و هدایت آن به سمت محلول مورد نظر و عبور آن می‌باشد که چون این دو محیط با هم تفاوت دارند، نور شکسته شده و با ضریب شکست محدود قابل دریافت است. میزان شکست نور مانند اثر انگشت برای محلول‌های با غلظت یکسان و در دما فشار برابر منحصربه‌فرد می‌باشد.
اجزای دستگاه رفراکتومتر
دستگاه رفراکتومتر شامل دو بخش نوری و خوانش می باشد که هر کدام از این بخش ها نیز از قسمت های زیر تشکیل می شود:
- منشورها (متقارن و بازتاب دهنده، چهارگوش)
- منشورهای انتشار دهنده (طیف ساز)
- عدسی ها (چشمی، شیئی و عدسی خوانش)
- کندانسور
- آینه بازتاب دهنده نور
- آینه نوسانی
- کراتیکول
- صفحه مدرج
البته باید توجه شود که بخش خوانش از اجزای رفراکتومترهای دستی و چشمی محسوب می شود و در رفراکتومترهای اتوماتیک این بخش در صفحه دیجیتال قرار می گیرد.
انواع رفراکتومتر آزمایشگاهی
امروزه دستگاه رفراکتومتر در انواع متنوع و مختلفی طراحی شده است:
برای خرید رفراکتومتر آزمایشگاهی چه نکاتی رو باید در نظر بگیریم؟
- محدوده ی قرائت هایی ( از کم تا بالاترین ) که این ابزار می تواند داشته باشد چه مقدار است؟ این امر به شما کمک خواهد کرد که مطمئن شوید رفراکتومتر مورد نظر شما با کاربرد دلخواه شما همخوانی دارد .
- قرائت رفراکتومتر و درک آن چقدر می تواند ساده باشد؟ به خصوص این قضیه اگر کاربران اصلی مبتدی هستند، بسیار مهم است.
- دمای کالیبراسیون رفراکتومتر چه دمایی است؟
- کالیبره کردن رفراکتومتر چقدر آسان است؟ آیا باید یک مایع کالیبراسیون خریداری شود، یا شما می توانید با آب مقطر آن را کالیبره کنید؟ آیا کالیبره کردن با یک دسته، شاخص مدرج یا پیچ تنظیم صورت می گیرد؟
- تمیز کردن دستگاه چقدر آسان است؟
زمان انتخاب دستگاه رفراکتومتر از دستگاه های آزمایشگاهی که با نیاز های شما بهترین هماهنگی را داشته باشید، بایستی مواردی را در نظر داشت. این موارد شامل قیمت، دقت، کنترل دما ، نوع و مقدار نمونه، محیط کاری و غیره می شود. ما گزینه های متنوعی در اختیار داریم که با اکثر نیاز ها در زمینه ی صنعت غذایی، دارویی، روغن، مواد شیمیایی آزمایشگاهی و سایر صنعت ها سازگاری دارند. اگر به دنبال یک رفراکتومتر خوب هستید، نگاهی به رفراکتومتر هایی ما داشته باشید و رفراکتومتر مورد نیازتان را انتخاب کنید.